Brązowy sos, choć pierwotnie pochodzi z Chin, jest często kojarzony głównie z Japonią, szczególnie ze względu na popularność sushi. Jednak sos sojowy pasuje nie tylko do sushi – doskonale sprawdza się także w daniach z woka, sałatkach i zupach, nadając potrawom wyrazisty, słony smak.
Jak powstaje sos sojowy?
Od tysięcy lat azjatyckie potrawy są wzbogacane smakiem sosu sojowego. Oprócz walorów smakowych, sos ten pełnił również funkcję konserwującą, pomagając w dłuższym przechowywaniu żywności. W XVII wieku holenderscy handlarze wprowadzili sos sojowy do kuchni europejskich.
Lista składników sosu sojowego jest krótka – zawiera tylko soję, pszenicę, wodę i sól. W tradycyjnej metodzie wytwarzania soja jest mielona i prażona, a następnie mieszana z pszenicą. Po dodaniu specjalnych mikroorganizmów tworzy się sucha masa. Wszystkie składniki są następnie mieszane z wodą i solą i umieszczane w drewnianych beczkach, gdzie podlegają fermentacji, co nadaje sosowi jego charakterystyczny smak. W zależności od długości procesu fermentacji smak sosu może się różnić. Dziś większość sosów sojowych jest produkowana przemysłowo, choć nadal można znaleźć sosy wytwarzane tradycyjnymi metodami.
W wielu krajach Azji można znaleźć różne odmiany sosu sojowego, z charakterystycznymi smakami. Sos sojowy dzieli się na jasny i ciemny. W Polsce najczęściej spotykane są wersje chińska i japońska. Jasny sos sojowy jest bardziej słony i płynny, a używa się go do przyprawiania wielu różnych potraw. Ciemny sos jest gęstszy, ma głębszy kolor i dłużej fermentuje, przez co jego smak jest słodszy, a jednocześnie mniej słony. Oprócz aromatu nadaje potrawom intensywną barwę.
Składniki odżywcze sosu sojowego
Tradycyjnie wytwarzany sos sojowy nie zawiera tłuszczu i ma mało kalorii. Jest także bogaty w przeciwutleniacze, choć w sosach produkowanych przemysłowo często ich brakuje. Dodatkowo te przemysłowe wersje mogą zawierać dodatki, takie jak cukier czy glutaminian sodu, które nie są szczególnie korzystne dla zdrowia. Zarówno tradycyjnie, jak i przemysłowo wytwarzane sosy sojowe mają wysoki poziom soli – około 13%. Z tego powodu zaleca się spożywanie sosu w umiarkowanych ilościach i unikanie dodatkowego solenia potraw. Osoby wrażliwe na histaminę powinny unikać sosu sojowego, a także innych produktów na bazie soi, gdyż mogą one wywoływać reakcje alergiczne.
Podsumowując, warto wybierać naturalnie wytwarzany sos sojowy, który jest wolny od szkodliwych dodatków i bogatszy w zdrowe składniki. W umiarkowanych ilościach sos sojowy może być smacznym i zdrowym dodatkiem do wielu potraw.
